نکاتی برای خلق یک نثر خوب/ جلسات بازخورد
در دورۀ مدیریت رسانۀ شخصی، جلسات بازخورد داریم. استاد کلانتری متن‌ها را به دقت می‌خواند و اشکالات آن‌ها را می‌گوید. گاهی بعد از بازخوردهای تند و ضروری با لهجۀ ترکی می‌گوید: «بلند شوید و قدمی بزنید تا غرورتان جریحه‌دار نشود.»
احساس کردم که باید به اولین جلسهٔ بازخورد برگردم و هم‌زمان یادداشت‌برداری کنم، زیرا نکاتی که مطرح می‌شود، برای خلق نثری خوب ضروری است. این نکات مهم را با شما به اشتراک می‌گذارم:
۱-هر فضایی، زبان مخصوص خود را می‌طلبد: نثر فضای آکادمیک با نثر یادداشت‌های کانال تلگرامی تفاوت دارد. فضای آکادمیک معمولاً نوآوری و سادگی را نمی‌پذیرد و فضای تلگرام کلمات و عبارات پیچیده و دشوار را.
۲-از زیاده‌گویی و تکرار بپرهیزید: کلمه یا عباراتی را که در متن کارایی ندارد، حذف کنید. چند کلمۀ مترادف را کنار هم قرار ندهید و در نوشتن کلمات روی کاغذ خسیس باشید.
۳-تجربۀ نوشتن متفاوت: هر جمله را به چند شکل مختلف بنویسید و سپس به ویرایش بپردازید، به یک‌بار نوشتن و سپس ویرایش اکتفا نکنید.
۴-انسجام بین پاراگراف‌ها و سطرها: سعی کنید بین پاراگراف‌ها و سطرها انسجام برقرار کنید، تا هر کدام به نغمه‌ای جداگانه نپردازند.
۵-استفاده از کلمات رایج: از کلمات ساده و رایج بهره ببرید.
۶-شروع‌های جذاب: هنگام شروع، از نوشتن بدیهیات و اطلاعات بیهوده بپرهیزید و با مثال‌ها و توضیحات ملموس، مفاهیم را برای مخاطب شفاف کنید.
۷-صیقل دادن متن: در بازنویسی، جملات را بتراشید و متن را صیقل دهید، تا نثری الماس‌گونه شکل گیرد، به‌طوری‌که حذف هر کلمه در متن آسیب‌زا باشد.
۸-جملات کوتاه: اگرچه جملات طولانی می‌توانند مفید باشند، اما هنر در موجز‌نویسی است.
۹-استفاده از دیدگاه شخصی: بیان نظرات و دیدگاه شخصی مفید است، اما باید به‌اندازه و به‌جا از آن استفاده کرد.
۱۰-گستردن دایرۀ واژگان: سعی کنید دایرۀ واژگان خود را گسترش دهید، تا تاوان بی‌کلمه‌گی را با جمله ندهید.
۱۱-توجه به یک‌دستی متن: در متن از شکسته‌نویسی و زبان معیار به‌موقع و در جای درست استفاده کنید، تا یک‌دستی متن حفظ شود
۱۲-قصه‌گویی به جای توضیح: به توضیح یک مفهوم اکتفا نکنید؛ آن را با قصه‌گویی و مثال‌های ملموس نشان دهید.
شاهین کلانتری می‌گوید: «نویسنده، گزیده سخن می‌گوید و اعتباریافته.»
۱۳-از کلمات ساده استفاده کنید و از عبارت‌پردازی غیرضروری بپرهیزید.
۱۴-اصطلاحات، ضرب‌المثل‌ها، تشبیهات و نقل‌قول‌ها باید به‌طور طبیعی در متن جای گیرند، نه این که به اجبار در متن بنشینند.
۱۵-نوشته باید دارای رنگ، بو و فردیت باشد، در غیر این صورت شبیه مطالب ویکی‌پدیا خواهد شد.
۱۶- نثر باید دارای فصاحت، نگاه و استدلال باشد.
۱۷- از آوردن کلماتی غیرضروری در ابتدای بندها خودداری کنید، مانند: بنابراین، حالا ببینید، حتماً می‌دانید که و… .
۱۸- کلمات را باید در معنای واقعی‌شان به کار برد و از ساختن سالاد کلمه پرهیز کرد.
۱۹- نوشته را به سمت انشا نویسی، لوح‌تقدیر و تعارفات رسمی هدایت نکنید.
۲۰-عباراتی مانند؛ به نظر من، به گمانم، به خیال من، من فکر می‌کنم، در نوشته‌های حساس به کار می‌روند. در یادداشت‌های کوتاه، این عبارات زائد هستند.
ادامه دارد.
