کلمه‌ی سال من برای سال ۱۴۰۲

کلمه‌ی سال من

 در آستانه‌ی سال نو هستیم و من طبق عادت سه سال اخیر، می‌خواهم کلمه‌ی سال را انتخاب کنم.

سال اول به دلیل این که تازه وارد عرصه‌ی نوشتن شده بودم و میل زیادی به انجام دادن آن داشتم، کلمه‌ی نوشتن را برگزیدم و تصویری زیبا از آن را روی صفحه‌ی موبایلم قرار دادم. بعد از مدتی چشمانم به دیدن مداوم این کلمه عادت کرد و دیگر توجه خاصی به آن نداشتم.

همان سال یکی از دوستان چالش وبلاگ‌نویسی را راه انداخت که چهار ماه به طول انجامید. سه ماه اول هر روز نوشتیم و مطالب را منتشر کردیم و ماه چهارم به سراغ مطالب منتشر شده‌ی سه ماه قبل رفتیم و بازنویسی کردیم.

وقتی برای سال دوم استاد کلانتری یادآوری کردند که  کلمه‌ی سال را معین کنیم، یکباره به خودم آمدم و دیدم که امسال بیش از هر زمان دیگری نوشته‌ام. فقط ۱۲۰ پست در سایتم منتشر کرده بودم. اینجا بود که به تاثیر کلمه‌ی سال پی‌ بردم. این کلمه بر اثر دیدن مداوم در ناخودآگاه من نقش بسته بود و برایم کاری کرد کارستان.

سال دوم کلمه‌ی رشد را برگزیدم. آن سال روزهای بسیار سختی را از سر گذراندم. بقدری اوضاع برایم دشوار و نفس‌گیر شده بود که وادار شدم تصمیم مهمی بگیرم.

همان روزها با یکی از دوستانم گفت‌و‌گو می‌کردم، گفت: راستی کلمه‌ی سال را رشد انتخاب کرده بودی، درست است؟

گفتم: بله.

گفت: تو امسال خیلی رشد کردی.

گفتم: امسال خیلی سخت و تلخ بود.

گفت: رشد در همهمه و گرفتاری و مشکلات اتفاق می‌افتد نه در یک زندگی امن و راحت و بی‌دردسر. تو تغییر کردی و خودت متوجه نیستی. از شلوغی و درهم برهمی این روزهایت نترس. مشکلات و دردها به آدم بینش میدهد. روزهای تلخ میروند ولی تو رشد می‌کنی. هر کسی نمی‌تواند رشد کند. اما تو میتوانی. چون تو می‌خوانی و می‌نویسی.

باز هم توجهم به کلمه‌ی رشد برگشت. بقدری درگیر مشکلات شده بودم که خیلی چیزها از نظرم دور مانده بود. متوجه شدم عملکردم نسبت به سال‌های پیش خیلی متفاوت شده است. روزهایی را به یاد آوردم که محکم و قاطع ایستادم و دیگر نقش قربانی را بازی نکردم. من دیگر قربانی نبودم. با وجود افکار آشفته‌ی آن روزها دمی از خواندن و‌نوشتن غافل نشدم. آن روزها رمان پیرمرد و دریا عجیب دست مرا گرفته بود.

مرور روزهای سخت گذشته و تلنگر دوستم، دستاورد‌هایم را به رخم می‌کشید و از این بابت حس رضایت وجودم را در بر گرفته بود. 

سال سوم کلمه‌ی گزینشی من خود کلمه بود. می‌خواستم دایره‌ی واژگانم گسترش پیدا کند. امسال نسبت به دوسال پیش آگاه تر بودم. هر جایی واژه‌ی جدیدی می‌دیدم و می‌شنیدم یادداشت می‌کردم و می‌دانستم که امسال قرار است پر از واژه باشم. این چند ماه اخیر هم یکی از تمرینات وبینار اهل نوشتن کلمه‌برداری بود و من در دفتر جداگانه‌ای کلمات بسیاری نوشتم و می‌دانم زمان می‌برد تا واژه‌های جدید و غیرفعال وارد کلام و نوشتارم شود.

و اما امسال کلمه‌ی دوست‌داشتنی تحلیل را انتخاب کردم. سال پیش دو کتاب در مورد تفکر نقادانه خواندم تا این مهارت را در خودم پرورش دهم. اما این مقدار کفایت نمی‌کند. وقتی به دنبال کلمه‌ی سال می‌گشتم با خودم گفتم: چه چیزی بهتر از تفکر نقادانه و چون کلمه‌ی سال باید فقط یک کلمه باشد نه ترکیب، بنابراین تحلیل را انتخاب کردم.

تحلیل یعنی: موشکافی، کاوش، کندوکاو و ریشه‌یابی.

این روزها بیش از هر زمان دیگری نیازمند تحلیل و موشکافی هستم. وقتی که اخبار و اطلاعات به حد وفور از همه جا به ما می‌رسد باید بتوانیم سره را از ناسره  تشخیص دهیم.

وقتی کتابی می‌خوانیم باید مطالب را با دقت واکاوی کنیم و دربست سخنان نویسنده را نپذیریم.

وقتی در بحث یا گفت‌و‌گویی شرکت می‌کنیم باید قدرت تجزیه و تحلیل داشته باشیم تا بهترین نتیجه را بگیریم.

برای تحلیل کردن باید کتاب‌های خوب را خیلی خوب بخوانیم  و خوب بیندیشیم تا اطلاعات و دانش بیشتری کسب کنیم و با آگاهی به  تجزیه و تحلیل بپردازیم.

البته هر مطلبی و هر اخباری قابلیت تفکر و تحلیل ندارد. برخی چیزها را باید خواند و شنید و عبور کرد.

شاید این کار توجیه علمی نداشته باشد اما نتیجه‌ی آن شگفت‌انگیز است. البته قرار نیست کار دشواری انجام دهیم که نگران نتیجه‌ی آن باشیم. فقط باید کلمه‌ی سال خود را یا روی صفحه‌ی موبایل یا روی دیوار اتاق یا روی میز تحریر یا هر جای دیگری که در معرض نگاه ماست، بنویسیم و قرار دهیم.

سال بعد تجربه‌ی انتخاب این کلمه را نیز خواهم نوشت.