تصور کنید روی مبل لم دادهاید و تلویزیون را روی کانال bbc تنظیم کردهاید و در حال تماشا کردن و گوش کردن اخبار هستید.
ناگهان گویندهی خبر، خبری را منتشر میکند که شما حیرتزده بر جای خود میمانید. نمیدانید این خبر تا چه حد واقعیست؟ چه میکنید؟ آن را باور میکنید یا رد میکنید؟
در ضمن این نکته را در پرانتز داشته باشید (که هر آنچه را که میپذیریم در ردیف باورها و عقاید ما قرار میگیرد و تاثیری مثبت یا منفی از خود در زندگی و روان ما بر جای میگذارد).
حال برای تشخیص درستی یا نادرستی اخبار و اطلاعات فراوانی که در طول روز به گوشتان میرسد چه راهکاری را در پیش میگیرید؟
برای پاسخ این سوال و تشخیص درستی یا نادرستی این اطلاعات باید به سراغ تفکر نقاد برویم. تفکر نقاد، ابزار ویژهای را در اختیار ما قرار میدهد.
تفکر نقاد یعنی داشتن مهارتهای فکری برای استدلال و ارزیابی اخبار و اطلاعات و مسائل پیش رو.
یکی از ابزارهای تفکر نقاد، پرسیدن سوالات درست و بهجا است.
تفکر نقاد برای چه کسانی لازم است؟
در این دنیای وفور اطلاعات، تفکر نقاد برای همه امری لازم و ضروری است ولی برای عدهای ضروریتر است.
✓برای کسانی که میخواهند استقلال رای داشته باشند.
✓کسانی که میخواهند آنقدر خود را باور داشته باشند که روی عقاید خود با استدلال درست پایبند بمانند.
✓برای کسانی که دوست دارند وقتی در جلسات مهم یا حتی دورهمیها حضور مییابند منفعلانه رفتار نکنند.
✓برای کسانی که میخواهند تصمیمات درستی بگیرند.
✓برای کسانی که میخواهند راهحلهای درستی برای مسائل خود پیدا کنند.
✓برای کسانی که میخواهند ذهنی فعال و پویا داشته باشند.
و……..
این روزها در هر مکانی که قرار میگیریم؛ صحبتها حول محور سیاست، گرانی، تورم و مشکلات اجتماعی میگردد. اگر نتوانیم درست را از نادرست تمییز بدهیم، دچار اضطراب و استرس میشویم.
آیا ما برای خودمان تفکر نقاد را یاد میگیریم یا برای دیگران؟
قرار نیست با آموختن این مهارت، مدام به دنبال ضعفها و کاستیهای دیگران باشیم بلکه میخواهیم شیوهی تفکر خود را اصلاح کنیم.
چرا به موضوع تفکر نقاد پرداختم؟
دیروز گفتوگویی با دوست نازنینم بیتا کیهانی داشتم. طبق این گفتوگو قرار شد تا به یک موضوع تخصصی بپردازم و افکارم را در یک جا متمرکز کنم. موضوعی که به آن علاقه داشته باشم و از دغدغههای همیشگی من باشد. چون یک موضوع خاص میتواند به نظمبخشی افکارم کمک کند. البته شاید پرداختن طولانی مدت به یک موضوع، کمی ملالآور باشد بنابراین طبیعی است که در این میان به موضوعات سادهتر نیز گریزی بزنم.
پت ویلیامز میگوید: اگر شما در هر زمینهای پنج کتاب به راستی خوب بخوانید در آن زمینه به کارشناسی جهانی تبدیل خواهید شد.
بیشتر بخوانید.