تفکر نقاد

کتاب کار استدلال/ بخش چهارم

بخش سوم را اینجا بخوانید.

فصل هفتم: استدلال‌های مبسوط

اکنون فرض کنید که موضوعی را انتخاب کرده‌اید تا یک مقاله‌ی استدلالی درباره‌ی آن بنویسید.

۱- برای این کار باید از استدلال‌های کوتاه فراتر بروید.

۲- خط فکری مفصل‌تری را شکل بدهید که در آن ایده‌های اصلی به روشنی مطرح شوند.

۳- مقدمه‌ها به خوبی بیان شوند و از آن‌ها دفاع شود.

۴- هر چه می‌گویید نیازمند شواهد و دلایل است.

۵- شاید نیاز به تحقیق داشته باشید.

۶- استدلال‌های‌تان را در برابر دیدگاه های مخالف قرار داده و با یکدیگر بسنجید.

قاعده‌ی بیست و نه: موضوع را بکاوید.

با یک موضوع آغاز می‌کنید و تلاش می‌کنید تا به نفع موضعتان استدلالی ارائه دهید اما به سراغ اولین استدلالی که به ذهنتان می‌رسد نروید بلکه به دیدگاهی آگاهانه برسید تا بتوانید با استدلال‌هایی محکم از آن دفاع کنید.

و بعد به سراغ دیدگاههای مخالف بروید و آن‌ها را بسنجید.

هنگامی که به استدلال‌های‌تان شکل می‌بخشید، واقعیت یا چشم‌اندازهای غیرمنتظره‌ی پیش چشمتان می‌آیند و شگفت زده می‌شوید. آماده باشید استدلال‌هایی را بشنوید که ممکن است دوست نداشته باشید حتی آماده باشید به خودتان فرصت دهید دیدگاهتان را عوض کنید. تفکر حقیقی یک فرایند باز است. هنگامی که تفکر را آغاز می‌کنید، نمی‌دانید در پایان کجا خواهید بود.

زمان صرف کنید تا مسیر استدلال خود را با دقت انتخاب کنید.

به موضوع موردنظر به صورت پرسش بیندیشید. سه پرسش در نظر بگیرید و برای هر پرسش سه پاسخ آماده کنید. فقط پاسخ‌های بله یا خیر را فهرست نکنید. برای هر پاسخ دو استدلال موافق و دو استدلال مخالف بسازید.

پرسش‌هایی که انتخاب می‌کنید نه بیش از حد خاص باشد نه بیش از حد کلی. اگر بیش از حد خاص باشد، پاسخ دادن به آن‌ها بیش از حد ساده خواهد بود. اگر بیش از حد کلی باشد، پاسخ دادن به آن‌ها بیش از حد دشوار خواهد بود.

و مطمئن باشید پرسش‌هایی را که انتخاب می‌کنید آن‌قدر جالب توجه هستند که زمان زیادی را برای اندیشیدن آن‌ها صرف کنید.

قاعده‌ی سی: ایده‌های پایه‌ای را به صورت استدلال بیان کنید.

وقتی موضوع خود را پیدا کردید یک ایده‌ی پایه‌ای را در نظر بگیرید و بصورت استدلال بیان کنید. یک برگ کاغذ بردارید یا یک فایل رایانه‌ای باز کنید و طرحواره‌ای از استدلال خود بصورت مقدمه و سپس نتیجه آماده کنید.

ابتدا استدلالی کوتاه در نظر بگیرید که سه تا پنج مقدمه داشته باشد.

حتی هنگامی که فکر می‌کنید موضعی به وضوح نادرست است، معمولا می‌توان استدلال‌هایی به نفع آن موضع طرح کرد.

باید هم به استدلال‌هایی در نفع موضع فکر کنید هم در رد آن.

شاید لازم باشد که برگه‌های متعددی را سیاه کنید یا فایل رایانه‌ای را تغییر دهید. این کار به زمان زیادی نیاز دارد.

قاعده‌ی سی و یک: دفاع از مقدمه‌ای پایه‌ای با استدلال‌های اختصاصی

ایده‌ی پایه‌ای نیاز به بسط بیشتر دارد. گاهی باید از نتایج تحقیقات نیز بهره گرفت. این کار تجربه‌ای همراه با یادگیری است.

گاهی هم متوجه می‌شوید که استدلال خوبی به نفع یک مقدمه ندارید. یا باید آن را اصلاح کنید یا کنار بگذارید.

قاعده‌ی سی و دو: انتقادات را در نظر بگیرید.

ممکن است انتقادی از استدلال شما بشود. بهتر است خودتان از قبل به آن فکر کنید. و استدلال خود را بهبود ببخشید. در این صورت موضوع را به شکلی عمیق و با ذهنی گشوده کاویده‌اید.

برخی انتقادات ممکن است باعث شوند که شما به استدلال خود مجددا فکر کنید. هم‌چنین با افرادی صحبت کنید که دیدگاه متفاوت شما را دارند و عمیقأ فکر کنید‌.

قاعده‌ی سی و دو: دیدگاه های جایگزین را در نظر بگیرید.

وقتی استدلالی را ارائه می‌دهید فقط نشان ندهید آن پیشنهاد، مشکلی را حل می‌کند باید نشان دهید که این پیشنهاد از دیگر استدلال‌ها و راه‌حل‌ها بهتر است. به جایگزین‌هایی بهتر و جدی فکر کنید. در این خصوص خلاق باشید.

فصل هشتم: مقاله‌های استدلالی

قاعده‌ی سی و چهارم: مستقیما به اصل موضوع بپردازید.

حال که موضوعات را کاویده‌اید و یک استدلال پایه‌ای ساخته‌اید و از مقدمه‌ی خود دفاع کرده‌اید در این صورت اماده‌اید که استدلال خود را در معرض دید عموم قرار دهید و منتشر کنید.

مقاله را با پرداختن به موضوع اصلی آغاز کنید، حاشیه نروید و از لحن خطابی استفاده نکنید.

نوشتن چند سطر اول مقاله یا همان سر خط بسیار مهم است. سرخط فرصتی است تا خوانندگان را به مقاله‌‌ی خود علاقه‌مند کنید.

هنگامی که مقاله‌ای می‌نویسید که تنها چند بند دارد با یک سرخط سخت شروع کنید ، یعنی جمله‌ای که موضوع یا ایده‌ی اصلی مقاله را صراحتا بیان می‌کند. اگر فرصت بیشتری دارید می‌توانید با یک سرخط نرم شروع کنید. برای مثال اتفاق کوچکی را روایت کنید، مثالی خیالی را توصیف کنید یا واقعیتی را مطرح کنید که به موضوع اصلی مقاله مرتبط است.

با این حال چون در حال نوشتاری ایده‌های خود هستید، حتی سرخط نرم نیز باید به نحوی رسمی‌تر از هنگامی که همان داستان را برای دوستانتان تعریف می‌کنید بیان شود.

قاعده‌ی سی و پنج: یک ادعا یا پیشنهاد صریح مطرح کنید.

اگر در حال مطرح کردن یک پیشنهاد هستید. آن را صریح بگویید نیازی به شرح و بسط نیست. اما اگر ایده‌ای پیچیده‌تری دارید لاجرم نیاز به توضیح بیشتر هست.

اگر ادعایی فلسفی را می‌خواهید مطرح کنید یا از یک متن و رویداد می‌خواهید دفاع کنید، منظورتان را سر است و شفاف بیان کنید.

شاید بخواهید مقالات دانشگاهی بنویسید که نیاز به پیشنهاد شما نباشد در این صورت به روشنی بیان کنید که هدف شما صرفا ارزیابی است.

قاعده‌ی سی و شش: طرحواره‌ی استدلال را به صورت متنی مستقل درآورید.

اکنون به بخش اصلی مقاله بپردازید، یعنی استدلالتان. ابتدا تنها خلاصه‌ای از استدلال را به صورت یک بند مختصر ذکر کنید. یعنی چشم‌اندازی روشن از این که در مقاله به کجا خواهید رفت و چگونه این کار را انجام خواهید داد.

سپس به بسط مقدمه‌‌های خود بپردازید. میزان بسط دادن بستگی به این دارد که چقدر فضا دارید و مخاطبانتان چه سطحی از جزئیات را انتظار دارند.

✓از نشانگرهای مقدمه و نتیجه برای متمایز کردن آن‌ها با هم استفاده کنید.( قاعده‌ی ۱). اما افراط نکنید.

✓ایده‌هایتان را با نظمی طبیعی بیان کنید.( قاعده‌ی ۲).

✓ملموس و موجز بنویسید.( قاعده‌ی ۴)

✓از زبان باردار و عاطفی بپرهیزید.( قاعده‌ی ۵).

✓از اصطلاحات سازگار استفاده کنید.(قاعده‌ی ۶)

و بعد از اتمام مقاله آن‌ها را به دفعات تصحیح کنید تا نهایتا به شکلی خوب و مطلوب درآید.

قاعده‌ی سی و هفت: انتقادات را شرح دهید و به تفصیل آن‌ها بپردازید.

به انتقادات احتمالی فکر کنید. در مقاله تان نیز باید به تفصیل به انتقادات بپردازید و به آن ها پاسخ دهید.

اگر انتقادی را به استدلال خودتان شرح می‌دهید، مهم است که انتقاد را از دیدگاه خودتان متمایز سازید. می‌توانید از عباراتی مانند( ممکن است انتقاد شود که…..) برای متمایز کردن دیدگاه خود استفاده کنید.

اگر استدلالتان ناکارآمد بود و به آن انتقاد وارد بود بپذیرید و استدلال خود را رها کنید و به دنبال استدلال محکم‌تری بگردید.

قاعده‌ی سی و هشت: بازخورد بگیرید و از بازخوردها استفاده کنید.

شاید شما دقیقا بدانید منظورتان چیست اما برای مخاطبتان روشن نباشد.

نویسندگان در هر سطحی به بازخورد نیاز دارند. از منظر دیگران است که شما متوجه ابهامات مقاله‌ی خود می‌شوید. شاید لازم باشد چیزی اضافه یا حذف کنید.

نوشتن اساسا یک فرآیند است. هر نوشته‌ای را که شما می‌خوانید، افرادی نوشته‌اند که از صفر شروع کرده‌اند.

کلید موفقیت در نوشتن، بسط دادن موضوع، نقادی، روشن کردن بیشتر بحث و تغییرات پیاپی است و همه‌ی این‌ها با بهره‌گیری از بازخوردها پیش می‌روند.

قاعده‌ی سی و نه: فروتن باشید.

در مقاله تان بیش از آن‌چه در واقع نشان داده‌اید، ادعا نکنید.

ادامه دارد.

مشاهده بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن