پیش‌نیاز این قسمت:
سطوح خواندن از نگاه مارتیمرجی‌ادلر
سطح اول که خواندن ابتدایی است، نیاز به توضیح ندارد، زیرا خواندنی است که افراد باسواد آن رابلد هستند.
بنابراین به سطح دوم می‌پردازیم.
سطح دوم: خواندن اجمالی
فرض کنید، کتابی در دست داریم و نمی‌دانیم ارزش خواندن دارد یا نه؟
در سطح خواندن اجمالی، تصور می‌کنیم کتاب خوبی است و وقت محدودی برای خواندن آن داریم، بنابراین به روش زیر عمل می‌کنیم.
خواندن اجمالی دو مرحله دارد.
در نیمه‌ی اول، این مراحل را به طور منظم و سریع پیش می‌گیریم.
۱- ابتدا عنوان کتاب را از نظر می‌گذرانیم.
۲- فهرست مطالب را مطالعه می‌کنیم.
۳- پیشگفتار را می‌خوانیم.
۴- اگر کتاب دارای راهنماست و یا نویسندگان دیگر نظری داده‌اند، آن‌ها را خیلی سریع مطالعه می‌کنیم.
۵- گزیده‌ای را که مترجم پشت کتاب نوشته است، می‌خوانیم.
تا این قسمت، ممکن است تشخیص دهیم که می‌خواهیم این کتاب را بخوانیم یا نه؟
ولی اگر هنوز نیاز به بررسی بیشتری داریم، کتاب را ورق می‌زنیم یک یا دو پاراگراف از کتاب را می‌خوانیم و از همه مهم‌تر، دو یا سه صفحه‌ی آخر را مطالعه می‌کنیم چون معمولا نویسنده‌ها صحبتهایشان را در چند صفحه‌ی آخر جمع‌بندی می‌کنند.
اکنون کتاب را به صورت اصولی تندخوانی کردیم و تصمیم گرفتیم که کتاب را بخوانیم ولی مطالب کتاب کمی مشکل به نظر می‌رسد، حالا چکار کنیم؟
آیا از خواندن آن منصرف شویم؟ خیر
در این قسمت به مرحله‌ی دوم خواندن اجمالی می‌رسیم.
یک‌بار کتاب را سطحی بخوانید و اگر به کلمات و جملات مشکل برخورد کردید، هیچ توجهی نکنید، توقف نکنید و به خواندن ادامه دهید.
بالاخره کمی از کتاب را فهمیده‌اید و فرصت برای فهمیدن کل کتاب، در دوباره خوانی آن پیش خواهد آمد.
خواندن اجمالی، هنر استفاده بردن از کتاب در وقت محدود است.
این روزها صحبت از تندخوانی بسیار است و اساتید این حوزه دوره‌های زیادی تشکیل می‌‌‌دهند.
یک دوره‌ی خوب تندخوانی فقط نباید سرعت خواندن را آموزش دهد بلکه باید خواندن با سرعت‌های متفاوت را تعلیم دهد.
خواننده باید گاهی کتابی را تند و گاهی کتابی را آهسته بخواند.
حتی یک کتاب خوب را، نباید همیشه آهسته خواند، قسمت‌هایی را باید سریع از نظر گذراند و به مطالب مهم‌تر رسید.
جمع بندی
خواندن اجمالی دو مرحله دارد.
درمرحله‌ی اول خواندن اجمالی یا تندخوانی، تا حدودی به ساختار کتاب پی می‌بریم.
در مرحله‌ی دوم، یعنی خواندن سطحی، پیش‌‌زمینه‌ای می‌شود تا در دوباره خوانی یا خواندن تحلیلی، کتاب را بفهمیم و درک کنیم.
خواندن سطحی، اولین قدم برای درک مفاهیم کتاب است.
مطلب بعدی
چگونه می‌توان خواننده‌ای فعال بود؟
